Premio OzieriPremio Ozieri di Letteratura Sarda 

Informazioni sull'opera

TESTO


Pocos
locos y mal unidos!

Annada mala
de fadigu
chei sae cuss'annu
in Sardigna fint dae meda senza ndhe idere!
A pustis de un ijerru malu e frittu
bundhante de astrau e de sicagna arriveit su beranu!
Sa zente istaiat cun sos ojos a chelu isetendhe chi sas'aeras aerent ispetzadu sas abas
ma sos chelos

finamentras a abrile
fritos e bidhiados
carignaiant sa terra nuda e trapanada cun ischirrioladas de astrau.
Arriveit maju e
totinduna
s'istiu si presenteit che istella lugorosa
adornada de rajos de fogu e dies de calura
chi sighiant a regoghere e asciuttare su terrinu e a iscantare fintzas sas pedras.
Fit unu disisperu!
In mesu a tanta trista malasorte
sa zente a trumas
dae una chejia a s'atera
che falait dae sos altares sos
santos a francas! Cantendhé: "Dadenos abba
Segnore/ pro custa netzessidade
/ sos pitzinnos pedin pane
/
Sos anzones cheren erva
/ Misericordia abba a terra abberide sos cannones/ dade abba a sos laores/
dade abba a s'ispicadu
/ o Maimone laudadu."
Peri sas camineras de s'isula
a die e a notte
sa zentoria tota tilciula tilciula de suore e impiueredhada
caminendhe
ischinta e isculza
boghendhe sos imbultos de sos santos in poltiscione
los imploraiant cun cantigos
de gloria e giaculatorias
e intantu
mirendhe sas aeras e suspirendhe isclamaiant pedendhet abba:
Abba a terra Deus meu
Pregadorias e gosos restaiant vanos!
Tambene
pariat chi sos Santos
cun in laras unu risitu matzoninu
si faghtan cionfra de cussos poveros di-
sgrasciados ca
mentras sas boghes issoro s'alciaian a chelu
annuaiat
posca non pioiat
e totu fit nudha!
Accò triulas

.
Sos bidharesos istaiant serrados intro e domo tota die
intanados che colora
chirchendhe remediu a cussa
basca maleitta. Don Jaime
printzipale mannu
ca aiat dinari
mancari coghedhu s'aiat comporadu unu traste
chi faghiat friscura
asie die manna cun die istaiat setzidu afiacu a cuss'intracanu comente in ierru dainanti
sa tziminea.
Bogaiat conca dae domo soletantu chie aiat cumandhu de importu.
Sas carreras allupiadas dae sos rajos de su sole chi illuinaiant fint deseltas; din tantu in tantu s'intedhiada su
passu impressadu de calchi malevadadu chi
camminendhe serente sos muros
suta su sole temperadu

chiarcaiat umbra
fuendhe sa cama de fogu. Dae sos iistradones s'asciaiat su fiagu de s'asfartu brujadu
chi

si sorviat comente su pighe in sas furraghes de s'iferru
e si misciait a sas abbentadas pudidas chi dae sos
chelos allutos s'isparghiant totue.
S'abba de su mare budhida
pasida e de colore ferulatzu
suta una tzimbonia de piumu
pariat un'isterrida de
atalzu. Sa balca piscajola
a pustis de una note colada in altu mare
a s'impudhile caldu comente a mesudie

torraiat boida. Sos piscadore disiperados non ressessiant pius a tennere pische ca custu si che fit impelcadu
in sos perfundhos de su mare chirchende friscu.
Sos bagantzeris
istracos de isetare chi s'esseret asciada una frina de bentu
pro gosare unu pagu de friscu-
ra
bista sa capa male sestada
fuiant dae s'arenalzu inchesu chei s'iferru allutu.
In sas campagnas sos pastores e i sos massajos irghilinados suta sa caldana chenza podere tonare alenu

abbaidaiant cun su coro afrizidu sa roba tota pedhe e ossu
lanza che corru e i sos campos aturrados ue non
creschiat filu erva ca su semene de s'olzu
de s'avena e de su trigu non aiat mai tudhidu
aurtidu
dae sa bi-
dhia prima
e dae sa calura a poi. Dae sas aeras imbudhighinadas falaiant trumas de corvos chi carcaglien-
dhe si betaiant subra sas contzigas irbandhonadas peri sos campiles.
Calicunu de cussos disisperados
abbaidendhe su tribagliu e tota sa vida andhadu in fumu
naraiat:- Ma a ca-
le santu non devimus boltare? Pagubbene los amus chircados totu!
Ajiu n'as de ti lamentare
non ti lees cadha
bogali sa fune ca custu est dannu chi non remediat nisciunu
mancu sos santos!- Rispondhiant sos cumpagnos. posca totu a unu tempus
aunidos atacaiant a cuncordu:
Narcisu, sole illustradu,/ Isidoru rajiu divinu,/ favoride su meschinu/ massaiu netzessitadu./ Su laore ch'at
bettadu/ cun sas abbas fecundhade!/
Unu manzanu sa trumba de Tilipu su bandhidore ponzeit in abbolotu tota sa bidha chi dae pariztos meses
pariat disabbitada.

A su fogu! A su fogu! Accurride a Badhe 'e suelzu!."
Sas feminas
servidoras e padronas
betzas e pisedhas coment'e cumandhadas
besseini a sos janniles e
a-
scende sos ojos a chelu
s'invocheint a Sant'Antoni de su fogu
pro ponnere finitia a cust'ateru flagellu nou.
Devides ischire chi in cussu logu Don Jaime b'aiat maigantas tancas
e a paltemaleaggianta pienas de suelzu
'e prima calidade prontu a bogare; asie cussu bandhu ponzeit in triulu a isse e totu sa domo.
A narrere sa veridade cussa domo fit già in pilisu...

Su fitzu de Don Jaime
Pepicu fit un' omine chi aiat fatu sas iscolas mannas in continente
ma chenza profetu.
Ndhe recueit a bidha
chenza laurea
ma cun Brigida
una bella continentale pili murtina
ingannosa chi
aiat manigadu pane de sette furros e chi lu fateit corrudu!
S'istranza
tramposa
mai s'esserada bida
ischeit comente faghere sa tragna a cussu arrancanadu de don
Jaime e cussu ballalloi de Pepicu!
Brigida apenas cojuada
che lis tosteit una bella buscia de dinari e su cofre cun sos oros de familia
posca
s'imbelgheit cun cussu tzarrone de Diogene
fizu de s'agasone de don Jaime
tzeniosu
bene faedhadu
e
maleprotzedidu!
Diogene aiat già postu in regiru e tribulias a donna Mariannica
sa sorre de Pepicu
chi lu cheriat a morte segada!
Pro curpa de cussa "ambesua" tra sos duos frades fit finidu s'accussertu
e sa segnorica
ischilivrada
pensendhe
a sa "pili murtina"
chi non podiat ajulare
naraiat: -Ancu Diogene ti pistet che tzou de cadhu!
Su donnichellu
coi basciu che matzone
si fit tancadu in un'aposentu pienu de liberos
e si daiat impoltantzia
de grandhe dotu.
Cussu manzanu
adaghi intendheit su bandhu de Tilipu
lassendhe sos istudios
imboligadu in una belte de
damascu in colore de grana
si presenteit in cughina
logu ue isse no intraiat mai
e allorighendhesi sos mustatzedhos
cun su podhighe cominzteit a narrere :- Ma questa è la fine del mondo o forse più! Questa è
l'Apocalisse! Ah se ci fosse Brigida!
Posca boltendhesi a sa teraca mazore:- Su su Veneranda
cerca di rintracciare tuo marito Bachisedhu perché
si rechi immediatamente sul luogo del disastro!
Poi
afutadu che pastore in temporada
si tancheit in s'istudiu e non lu ideini piusu in tota die.
Don Jaime
oramai betzu e mesu iscancaradu
atapendhe sos pes
arrennegadu male naraiat:- Ite sorte avversa
chi m'at tocadu! Cantos passos tristos apo postu tota vida
como
a betzesa innanti d'esser mortu e
sepultadu bi cheriat finamentras custa malasorte!...No mi bastaiant duos fizos isultasciados?
Sas teracas mirendhesilu a oju feu pessaiant: -Pro s'ira e su ostinu
a dolu mannu! No as connotu tribulia
peruna
ma pruite torras sas malas Pascas a Deu? Donna Mariannica pibiendhelu chilcaiat de l'assussegare

ma isse memulosu e a tuncios
comente in un atitidu
ischiat narrere soletantu : - Chie tenet oriolu no
drommit! Bachisedhu beni a mi leare... A Badhe de suelzu chelzo andhare! Asie fuit chi besseit a foradebi

dha cun Bachisedhu e cun su fitzu de custu Mimmia
finamentras si donna Mariannica e Pepicu fint contraios.
Arrividos a cue
su fogu
oramai tudadu
aiat riduidu sas tancas de sos beghinos a una chea 'e carvone
ma
no aiat mancu tzirigadu cussas de don Jaime.
Isse
tandho
sulenadu
a berrita in manu
finidu che seu suta su sole allutu
boghendhesi a cada passu unu
pinzu de sa bestimenta
andhendhe essi per essi
ca nachi cheriat compudare su logu
faedhendhe a sola naraìat:
- Mancu male chi sa mia s'est sarvada!
Mimmia
in su mentras
ojendhe atesu
a s'inspensada
si peseit a boghe manna: - Abaidade abaidade sas
aeras
su chelu est boghendhe
e no l'intendhides custa aerita chi est battendhe sas nues? - Unu de sos massajos
ponzendhesi sas manos in fronte pro si reparare dae su sole
abbaidendhe a tejanu : -Odheu! Est currendhe
bentu Aristanesu! Si sa sorte a fines nos favoressit
a pustis de sa disaura
est capatzu chi oe pioet a
istagnales!-
Sos pisedhos
tandho
si peseint totu ritzos
cun sos ojos e sas manos a chelu
brinchendhe isculzos a inghiriu

ascendhe cun sos pes nues de piueraza
atacheini a cantare : - Millu pioendhe/ sos riccos sunt pedendhe/
fattu a su campidanu/ cun sa gianchetta in manu/ cun sa gianchetta in codhu/ a mangiare jodhu/ a
sa pinzetta mia/ e deo non cheria/-
Induninduna sos de sa cussorza intendhendhe cussu siliestu
tantu oramai a pagas fainas devian atendhere

ca su disacatu chi aiat comintzadu sa sicagna l'aiat agabbadu su fogu
accudeint totu a fiotu
a bratzos falados
e a boghes postas
a sae Don Jaime.
Tota cussa zentamine
coglida in su cucuru de unu montiju
in brou de suore
niedha dae su tintiedhu
sos
ojos rujos infogados peus de sos de Caronte
betada a benugios a terra
trassida
tichirriendhe e fatendhe de
manos
dendhesi punzos a petu o alciendhe sos bratzos a chelu
lamentosa isclamaiat a Deu e a sos Santos
:- Abba nos dade Segnore!
De bottu don Jaime
a su cale sa soleada e s'asciuconu de su fogu aianat fatu perdere de unu totu cussu
pagu de sinnu chi li fit restadu
in manigas de bentone e a coedhas fora
setzidu a cadhu a sa barandiglia de
su passizu chi s'aberiat dainanti su portale de sa domo si peseit a giuliare a limbatentu: - Maimone
Maimone
prestu... abba a Badhe de suelzu!

Sos ateros printzipales
intendhendhe cussu rimbambidu
afutados e cispendhe fogu cun boghe iscrabiolada
naraiant : -Malugagnu
mortu male
ti fatan chei su pudhu de carrasegare
lassami su macchine! Ti ses sarvadu
dae su fogu e como cheres finamentras s'abba! Simmai... abba a Pedra Niedha!-
No no! Malannu bos assaccarret! Abba a Monte Ruju!
- Giustiscia bos currat a totu! Abba abba a sos Litos!-
Tandho unu poveritu chi aiat soletantu una binzighedha
a dentes istrintas
boltendhesi a Maria :
-Nostra Segnerà 'e sas puntzitas
m'incumandho a Bois! Iscultade sas boghes mias e succurridemi ca so unu
matefadadu
a cussos no lis dedas auditu
jiustiscia ratta! Issos sunt printzipales mannos
no agianghedas
abba a mare ca issos ant dinari in buscia e trigu in luscia
su diaulu si los pijet! Abba abba abba a binza
mia!
E intantu su bentu Aristanesu arriveit e bateit s'abba! Prima atacheit a muliare e a ponnere in frusa tota
s'iisula
posca
sas aeras presenteint nues accasidhadas chi afines iscapein sas abas.
Asie fuit chi candho cominzeit a modhinare
non bondhe naro nudha de su chi bi sutzedit in cusssu logu; pariat
una bruverera!
Nisciunu si daiat tempus
cadaunu
betendhesi che abe a moju
pariat chi si cheriat coglire cun onzi melmu
de sa propria carena s'abba chi sas aereas ischirriolaint subra sa terra. Totugantos
printzipales e zoronateris

paltores e massajos a murru a chelu
cun sa uca abelta
a s'isbramida
pro s'ingultire tota cuss'aba
si leeint
prima a istratolzadas
posca a punzos e a catehes
finamentras a candho non s'agateini frundhidos a unu
tuturu
rutos a costa longa in mesu a su ludrau!
A ultimera
solovrados
sucuta sucuta in mesu a lampos e tronos abaidendhesi in cara s'unu cun s'ateru
trofighndhesit
e fetendhesi a istolcones
a trivas de pari
cadaunu sighiat a implorare su chelu chi aeret betadu
abba a mojos a logu sou!
Candho in bidha s'ischeit custu factu
Don Pepicu
chi fit unu grandhe presumidu
ascendhe sos ojos a chelu

cun boghe dechida sententzieit: -Marranos! Per Carlo imperatore pocos
locos y mal unidos! -

Giuliana Demurtas nata a Ozìeri li 13 - 2-1952
Via Mascagni 11 07026 Olbia Tel. 0789 28622

SCHEDA DELL'OPERA
TitoloPOCOS
Sezione
AutoreGiuliana Demurtas
NomeC2005004
Anno2005 
Argomento 
Descrizione
Lingua 
EditorePremio Ozieri
ContributoreTecnoService
Tipo 
Formato 
FontePremio Ozieri
RelazioneConcorso Premio Ozieri 2005 
CoperturaItalia, Sardegna, Logudoro
DirittiComune di Ozieri - Premio Ozieri
Analisi del Testo

Novità

NOVITA'

Epigrafia Giudicale. Sant’Antioco di Bisarcio: un’epigrafe commemorativa (1190-95)

 di Gian Gabriele Cau

 

Il saggio è stato pubblicato in  «Sardegna Antica: culture mediterranee», n. 50 (2016), pp. 35-42.

 

 

In una precedente occasione, sulle pagine di questa rivista, si è trattato di una iscrizione graffita nella chiesa di S. Antioco di Bisarcio, in agro di Ozieri. Si presentò, allora, uno studio sull’epigrafe

NOVITA'

Un inedito simulacro del Cristo Risorto (1780 circa) di Giuseppe Antonio Lonis, nella chiesa di S. Lucia di Ozieri

di Gian Gabriele Cau

 

Nel primo numero della «Voce del Logudoro» di quest’anno (VdL 22 gennaio) si dava notizia di cinque inediti simulacri del patrimonio di arte sacra di Ozieri, attribuiti, sulla base dell’analisi stilistica, a Giuseppe Antonio Lonis concordemente considerato dalla critica il massimo rappresentante dell’arte scultoria in Sardegna della seconda metà del Settecento.

Eventi e Iniziative

PRIMO PIANO

61^ EDITZIONE: PREMIASCIONE ONLINE!

SAPADU SU 27 DE FREARZU, A ORA DE SAS 17,00 PREMIASCIONE CUN DIRETTA ONLINE YOUTUBE DE SA 61^ EDITZIONE DE SU PREMIU OTIERI

Pro bider sa diretta clicca custu: Youtube Premio Ozieri

OTIERI: SA PATRIA DE SA POESIA

PRIMO PIANO

SEMIFINALE POETRY SLAM SARDEGNA 2020

col patrocinio del Premio Ozieri di Letteratura Sarda ed il Comune di Ozieri, ospiteremo la Semifinale del Poetry Slam Sardegna.

Venerdì 11 settembre, CAMPETTI SAN GAVINO, ORE 20,00 - Ingresso libero
(ATTENZIONE: IN CASO DI MALTEMPO L'EVENTO SI TERRA' AL TEATRO CIVICO "ORIANA FALLACI")
L'evento è parte integrante del ricco programma della 61^ edizione del premio Ozieri di Letteratura Sarda ed inserito nel cartellone della manifestazione “ESTIAMO IN PIAZZA 2020”, organizzata dal comune di Ozieri.

PRIMO PIANO

61^ EDITZIONE: SOS PREMIADOS

PREMIO OZIERI - 61a Edizione 2020

 

V E R B A L E    D E    S A    G I U R I A

 

Sos premiados

Setzione 1 - Poesia Sarda «Antoni Sanna»

  1. Giovanni Fiori: In su montiju meu
  2. Gian Bernardo Piroddi: Comente artizaias tue
  3. Pier Giuseppe Branca: Istadera de su mundu

 

PRIMO PIANO

60^ EDIZIONE - MANIFESTAZIONE PUBBLICA CONCLUSIVA

60^ EDIZIONE - MANIFESTAZIONE PUBBLICA CONCLUSIVA, PREMIAZIONE DEGLI AUTORI E RECITA DEI LAVORI.

OZIERI, SABATO 29 FEBBRAIO 2020 - TEATRO CIVICO "ORIANA FALLACI", ORE 15,30

Ospiti:

i poeti premiati nelle 3 sezioni del bando, Banda Brigata Sassari, Giuseppe Meloni (storico), Salvatore Ligios (fotografo/editore),

Torna all'inizio del contenuto