Premio OzieriPremio Ozieri di Letteratura Sarda 

A PAMPA DE STIARICA
A pampa de stiàrica bengu a ti circai
Gei no ddu timu su scuriu
Ca est a t'agatai
Su scopu miu
A primu manu ddui fiat Geca Luna, Badas fiat asuta de manu. Fiant giai a su giru de intrìciu ma Geca Luna no iat bòfiu intriciai cun s'atru maurreddinu chi ddui iat e iat intriciau cun Badas. E dd'iat nau in sa sterrina: "Manna est sa pena/de is pòburus cundannaus/candusu giugi chistiònat/sa cundanna est posta/ma no si ndi scaresciaus mai/e no s'ammanchit sa piedadi/schinas allenas corrias ladas/no nareus puru innoi", e in sa cobertantza: "Oi in sa citadi nosta cantaus/ma Badas giai si bisiònat sa cena". E Badas in sa sterrina: "Mellus de una cantzoni a crubba/si contu de gosus e penas/e tui citadi no negas/su meèritu a chini scit poetai/iscurta su chi apu cantau/e donaddi su giustu pesu/ca mai aici mi tragallànt/chena de nisciunu impero"', e in sa cobertantza: "No seu avesu a arrexonai de cenas/ma nant ca ti sias pesau a tegas de carrubba". Agoa si ndi fiat arrepentiu, iat isballiau, candu mai a nai una cosa aici a unu cantadori mannu. Certu, no fiat istètia un'arrispusta tropu fini, ma asuta de manu no iat tentu ora de pensai a àtera cosa. E a bortas sutzediat puru, de si bicai apari in palcu, Geca Luna no si fiat primau perou, ddu sciiat. Difatis a s'acabbada de sa cantada, si fiant saludaus cumenti a sèmpiri. Furriendi a domu iat torrau a pensai a cuddu mutetu, fortzis iat pòtziu circai calincunu santu, "Carrubba cun strùbbat, tegas cun pregas" pensàt "Funtziònat sèmpiri". Fiat berus, su mutetu arreligiosu praxiat e fiat cunsiderau "eleganti", ma issu no fiat cresiàstigu meda. Iat castiau s'arrelògiu, is tres de su chitzi, tra mutetada e versada prima de is tres, is tres e mesu, no nci arrennesciat mai a si crocai. Geca Luna biviat in un'atru bixinau, ma in sa pròpiu bidda, antzis citadi cumenti iat nau in palcu, ma fortzis fiat isceti po terrai sa rima cun piedadi: sa conca de unu cantadori est sèmpiri pensendi a rimas, a argumentus, a finis obertus e serraus, a metàforas. Maistu de linna fiat, e bonu puru, Badas maistu de pannu, bonu issu puru. Si narànt "collegas" ma fiant amigus, o assumancu si stimànt apari. Una dì Geca Luna fiat andau a sa butega de Badas a si fai una bestimenta, Badas, bai circa e poita, si fiat intèndiu onorau e dd'iat fatu sa mellus bestimenta chi podiat. Dd'iat pigau po unu sinnali de istima forti, Geca Luna ddu binciat trintaxincu annus, de edadi e giai trinta de cantadas, e tocàt a ddi tenni arrispetu. No si fiat ofèndiu po su mutetu de sa carrubba, mancu mali! Badas puru po ddi terrai s'agiudu, fut andau a sa butega de issu e si iat fatu fai unu parastàgiu. Candu fiat andau a ndi ddu pigai, Geca Luna no dd'iat bòfiu lassai andai e nci dd'iat portau a su magasinu cosa sua. Carradas mannas mannas e una bella friscura ddus iant arricius. Dd'iat aportu una tassixedda de binu a colori de limoni e dd'iat cumbidau. "Bufa, custu est de is bìngias de biada, Semidanu ddi nant, est bonu" iat nau. Fiat sa primu borta chi si biiant aici, in privau, e no in palcu, Badas giai giai no nci creiat, Geca Luna fiat acanta sua, fiant bufendi impari, su cantadori chi stimàt de prus, chi strociat candu fiat incumentzendi, imoi fiat innia, imoi fiant innia, che amigus coralis. "Saludi intzandus!" iat nau totu prexau. "Saludi!" dd'iat torrau su cantadori mannu e nd'iat betiu una ghitarra, "Ascurta" iat aciuntu e iat atacau cun s'acumpangiamentu de una cantzoni a curba. "Cuddu mutetu de sa carrubba..." iat provau a nai Badas, ma sa curba fiat giai incumentzendi: "Totu is cussorxas apu dèpiu girai/seu baddadori de is nomenaus/giai a piciocheddu ddus apu imparaus/totu is ballus sardus isciu baddai. Apu imparau prima is de Campidanu/printzìpiu sa dantza cun is launeddas/no dd'arròsciu mai no passu sa manu/scioberu sa dama tra is bellixeddas/is cambas mi trobeddas cun su fioràssiu/benimindi spàssiu cun s'ispinellu/baddadori bellu finas a mi castiai. Su puntu 'e òrganu sa mediana a pipia/e sa simpònia cun sa fiudedda/baddu cun cojada e cun bagadia/deu a cratzonis e issa agunnedda/pàrgiu una stedda de su firmamentu/mancu unu momentu m'aturu a solu/seu su consolu de chini no bàddat mai". "Est longa ancora, ma unu pagheddu smetricada, bolit arrangiada" iat nau su cantadori mannu "Po is ballus de is launeddas est, ma sa conca mia no est prus bona, sighidda tui, chi ndi tenis prexeri". "Un'onori iat a essi" dd'iat torrau Badas cun sa boxi tremi tremi. "Gei nci apu a provai" e si ndi fiat istrantaxau ca fiat ora de si nd'andai. "Abarra ca ti naru una cosa" dd'iat nau Geca Luna. "Deu, gei ddu scis ca no apu a istentai mancu meda a lassai is cantadas" iat printzipiau "No fait prus, apu fatu sèmpiri bella figura e mi ndi bollu andai lassendi arregordu bellu. Sa cantada de Santu Giusepi at a essi s'ùrtima de sa carriera mia" iat acabbau. Badas iat pispisau calincuna cosa ma no nci fiat arrennèsciu a nai nudda. Ddi pariat una cosa trista, ma luegus iat pensau ca su bèciu teniat arrexoni e antzis depiat essi una festa, nei iat ancora una cantada innantis de Santu Giusepi e issu depiat circai de dd'onorai su mellus chi podiat. E aici, pensa ca ti pensu si ndi fiat torrau a domu sua e nci iat ghetau is ossus a su letu. Fiat lòmpia sa cantada de Santa Maria, Badas, Geca Luna e duus maurreddus. Badas iat fundau de unu lioni chi si frimàt a si gosai su pàsiu, sa sterrina naràt diaici: "A cratzonis e a cropetu/a sa coja totu mudau/si presentat su noeddu sposu/bistiu in indoraus pannus/e su spantu prus e prus crescit/ biendi de issa is prendas e is sedas/impari a s'artari acostaiddoi/preparendisì a sa santa unioni". E in sa cobertantza: "A su lioni chi medas annus at guvernau/oi ddi merescit arreposu e arrispetu". Geca Luna dd'iat torrau, in sa sterrina: "Est giustu chi innoi abbeti/chi de su miu mi privas/ddu podit cumprendi donniunu/chi is versus mius in artu staint/po cantu siat beru chi totu pàssat/e bìnciu is bucas iscioncas/ca seu de pasta bona/e che un'isteddu brilli". E in sa cobertantza: "Giai milli concas faint a trivas/ma sa corona dda làssat a unu sceti". Una sterrina chi segàt e una cobertantza pretzisa e forti. Ma Badas no iat cumprèndiu chi Geca Luna dd'iat tentu aggradèssiu cussu mutetu cosa sua o nci fiat abarrau mali, custa moda campidanesa de fueddai in suspu a bortas podiat frigai a unu cantadori puru. No iat nimancu acurtu a ddu preguntai, sa borta fiat fadiau diaderus su lioni e si fiant lassaus cun un'acìnnidu de ogus. Nci iat ancora duas cidas prima de sa cantada de Santu Giusepi, e Badas si fiat postu in conca de cumbinci a Geca Luna a cambiai idea, a no lassai sa cantada. Unu mengianu si fiat tirau conca a domu de su cantadori mannu a ddu chistionai, ma no dd'iat agatau. "E su maistu innui est? A it'ora nci est bessiu?" iat pregontau a sa mulleri. "Ah no ddu sciu!" dd'iat torrau cussa mesu primada "Nci bessit a s'ora de su chitzixeddu e fùrriat a su noti. No isciu ita totu at a essi morighendi". "Ma berus est chi bolit lassai su cantai?" iat sighiu Badas, "Aici est nendi" dd'iat nau sa becixedda furriendi de palas e andendisindi. "Nerissiddu chi seu passau!" dd'iat itzerriau. Iat sighiu a ddu circai is dis infatu, ma no ddu podiat agatai in logu, "Ita totu at a essi morighendi?" pensàt. Is duas cidas nci fiant passadas, ma sa dì innantis de sa cantada Geca Luna si fiat presentau a butega sua, a bestimenta noa. "Mi dexit?" dd'iat nau. "E su santu! ma aundi fiat totu custas dis? Ddu depemu chistionai". "E chistionamì imoi" dd'iat nau su cantadori mannu cumenti e chi mai. "Ma diaderus bolit lassai?" dd'iat nau Badas totinduna. "E ita bolis fai fillu miu, s'ora est arribbada, mellus a lassai arregordu bellu" iat torrau a nai Geca Luna. "Depu atendi su magasinu e atras cositeddas, a sa moda de is bècius!" iat sighiu schiringendi a arriri. "Mancu nau si bolit!" iat provau a nai Badas ma su cantadori mannu dd'iat segau su chistionai nendiddi "A cras intzandus" e si ndi fiat andau. "Calincunu miràculu nci iat a bolli oi" iat pensau Badas artziendinci a palcu, Geca Luna fiat giai sètziu, dd'iat saludau cun is ogus. "E bivat Santu Giusepi!" dd'iat nau ma pariat pighendiddu in giru. "E bivat!" dd'iat torrau Badas e cumenti dd'iat nau pariat pedendi sa limùsina. Custa borta puru fundàt Badas e iat nau, in sa sterrina: "A unu giòvanu chi si incàrat/ddi lompi sa trista noa/una boxi manna si càlliat/e chi de su fueddu no si stòrrat/eus a fai de mancu de cussu beni ma a fai vida de becixeddu/mancai apetotu ancora dòminit/no est che a si pesai in bolu". E in sa cobertantza: "Solu su scurixeddu no tòrrat agoa/s'òmini de ispreni sbàlliat e imparat". Geca Luna iat cumprèndiu ca cussa fiat una decrarada de istima. E candu si ndi fiat istrantaxau fiat ancora mesu avolotau. Ma iat arrespustu cumenti si tòcat, in sa sterrina iat nau: "Candu su de nai est nau/su cantadori in totu s'impìnniat/ma no arribbàt prus a su stabbiliu/e mellus de fai improddus/si nd'abàrrat crocau in letu/o fraghendi s'arrancu 'e su lillu/pistocu in bèrtula pòrtat puru/ma su tempus e su bonu grabbu/ddi nant chi a nemus in giru pighit". E in sa cobertantza: "Su babbu a su fillu is coddus carìnniat/sighi siguru ca su tretu miu est ispaciau". Badas puru dd'iat intèndiu cussu mutetu e ddi pariat ca fessit pròpiu po issu, chi boliat essi diaderus su fillu, de ànima, de unu cantadori aici mannu. Candu sa cantada fiat acabbada, Geca Luna dd'iat imprassau e dd'iat nau "Bonanoti fillu miu", Badas ndi fiat aturau cumòviu. Is presentis si dd'iant ingiriau e dd'iant fatu festa manna. Is dis infatu Badas fiat andau unas cantu bortas a sa butega de Geca Luna, no trabballàt prus, calincuna cositedda po is amigus, "Atendu su magasinu" dd'iat nau su cantadori mannu "Cumenti t'apu impromìtiu!" iat sighiu arriendi. "Beni ca ti cumbidu" dd'iat nau ancora e si ndi fiant andaus a cuddu magasinu. "Oh su maistu ma diaderus est?" si fiat arriscau a nai Badas, "Fillu miu!" dd'iat arrespustu. Agoa iant chistionau po unu bellu tretu fintzas a su scurigadroxu. Su nci artziai a palcu ddi pariat una cosa curiosa imoi, si intendiat prus a solu e unu pagheddu timiat puru. Ma depiat andai a innantis, fiat un'òmini mannu, de ispreni. Sa pròssima cantada intre una cida, boliat fai bella figura. Si iat giai preparau unu mutetu. Sa sterrina: "Oi t'agatas a su scuru/a s'apràpidu àndat sa manu/ma as tentu una bona sorti/un'amistadi e una grandu presentza/no ses a solu ma seis in duus/ca su chi eis bìviu impari/mai de s'ammentu iscumparit/ca fiat in palcu unu monarca/e su chi naràt fiat cosa profunda". E sa cobertantza: "Una barca in mari chentza de capitanu/e s'unda parti prus forti puru". Unu mutetu bellixeddu, de una manera o de s'atra nci dd'iat a essi stichiu. Sa dì si ndi fiat pesau chitzi, no podiat parai in logu, a merì fiat giai totu mudau, a bestimenta noa, simbillanti a sa de Geca Luna, e ddu creu, si dd'iat fata issu etotu! Fiat arribbau a sa pratza de sa cantada, ma no nci iat nemus, iat circau is obreris e si fiat istentau cun issus bufendi e ciaciarrendi. Is atrus cantadoris fiant aproillaus, su bàsciu e sa contra puru. Dd'iat biu de atesu, a Geca Luna, si fiat sètziu in sa primu fila, portàt cudda bestimenta chi dd'iat fatu issu, fradixeddus pariant, o mellus babbu e fillu. Si fiat trèmiu che folla ma ddi fut passau luegus, depiat cantai e no depiat faddiri. Su mutetu chi s'iat provau gei dd'arregordàt, bellixeddu fiat. "Cun órdini de su comitau in onori de Santu Giusepi, sa cantada dda printzìpiat a primu manu..." iat nau unu de is cantadoris. Badas si ndi fiat istrantaxau, po una scutixedda iat castiau in bàsciu, iat circau a Geca Luna, fiat in mesu de totu cuddus chi arregìstrant, in sa primu fila. No iat castiau prus nudda, iat torrau sùlidu e..."A sa moda campidanesa!" iat nau, acordendi sa contra.

Ivo Murgia (Cagliari-Pirri)
2° premio 2004 (Sezione prosa «Angelo Dettori»)

Torna all'inizio del contenuto